skip to Main Content

İşe Alım Sürecinde Adayın Sosyal Medya Hesaplarını İncelemek Doğru mu?

işe alım sürecinde sosyal medyaYakın zamanda insan kaynakları profesyonellerinin ayrı düştüğü bir konu var. Bir grup İK uzmanı, iş başvurusunda bulunan adayın sosyal medya hesaplarını incelemek gerektiğini savunuyor. Diğer bir grup İK uzmanı ise bunun özel hayata müdahale olduğunu ve etik bir davranış olmadığını savunuyor. İş görüşmesinden önce veya sonra, adayın sosyal medya hesaplarını incelemek doğru mu?

Bu yazıda adayın; Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn gibi sosyal medya hesaplarının neden incelendiğini açıklayacağım. Etik olup olmadığı hakkında fikirlerimi beyan etmekle birlikte hem işveren için, hem de aday için önemli olduğunu düşündüğüm tavsiyeler vereceğim.

DOĞRU MU, YANLIŞ MI?

Sosyal medya hesaplarının incelenmesinde hiçbir sakınca görmüyorum. Kendime çok güvendiğimden veya tribünlere oynadığımdan değil. Sosyal medya platformlarının gelişmiş gizlilik ayarlarına güvendiğimden dolayı sakınca görmüyorum.

Demek istediğim şu:

Bütün sosyal medya siteleri, yaptığınız paylaşımların kimlere açık olacağı konusunda kontrolü size bırakıyor. Yani şu ayarları yapabilirsiniz:

Yaptığım paylaşımları;

  • Arkadaşlarım görebilir
  • Arkadaşlarımın arkadaşları görebilir
  • Herkes görebilir
  • Yalnızca bağlantılarım görebilir
  • Takip edenler görebilir
  • Yalnızca ben görebilirim

sosyal medya hesaplarının incelenmesiBunun gibi ayarlamalar yapmak mümkün. Dolayısıyla, bu noktada sorumluluk sosyal medya hesaplarını inceleyende değil; hesap sahiplerindedir. Paylaşımlarınızı yabancıların görmesini istemiyorsanız neden herkese açık paylaşım yapıyor olasınız? Eğer herkese açık paylaşımlar yapıyorsanız bu gizlemek istediğiniz bir paylaşımınız yok anlamına gelmektedir.

Durum bundan ibaret olduğuna göre, adayın sosyal medya hesaplarını incelemeyi özel hayatın gizliliğine aykırı bulan İK uzmanları kesinlikle yanılıyor olmalı! Geleneksel işe alım yöntemlerini değiştirmek istemeyişleri yalnızca onların tercihidir. Etik olmadığına dair eleştiriler, yeniliklerden yararlanmak isteyen işe alım uzmanlarını olumsuz etkilememeli.

Düşünün:

Standart bir işe alım sürecince adayı tanımak için kaç adım var?

  1. Adayın CV’sini incelemek.
  2. Aday ile telefon görüşmesi yapmak.
  3. Aday ile yüz yüze görüşme yapmak.
  4. Adayın referansları ile telefon görüşmesi yapmak.

Hepi topu bu 4 adımda adayı analiz etmek ve doğru kararı vermek gerekiyor. Bu kadar kısıtlı imkanlar karşısında yanılma olasılığı ise oldukça yüksek. Hatalı bir seçim, firma için oldukça ciddi maliyetlere neden olabiliyor. Adayın işe alım sürecindeki giderler, işe alım sonrası oryantasyon maliyetleri, eğitim giderleri ve buna benzer birçok masrafın boşa gitmemesi için doğru kişiyi işe almış olmak önemli. Dolayısıyla, işe alım sürecinde insan kaynakları çalışanlarının tüm verileri değerlendirmesi en doğru olanıdır. Buna, sosyal medya hesaplarının incelenmesi de dahil!

Peki,

Adayın sosyal medya hesaplarını incelemenin ne faydası olacak?

Sosyal medya hesaplarındaki davranış, işverenler için birçok ipucu taşır.

Örnekler:

😤 Siyasi görüşünü körü körüne savunup, karşıt görüşlülere saldırgan tutumlar sergileyen bir adayın, bu tartışmaları veya kutuplaşmaları iş ortamına da taşıyabilecek olması, olasılıklar dahilindedir.

😎 Sosyal medyada takip ettiği gruplar, sayfalar ve kişiler, adayın ilgi alanları hakkında güçlü ipuçları verir.

😊 Diğer insanlarla iletişimi, yorumlardaki üslubu ve tartışmalardaki tutumları, adayın kendine ve çevresine olan saygısını sergiler nitelikte bilgilerdir.

Bunlar en temel inceleme alanları olabilir. Aday hakkında derinlemesine analiz yapmak isteyenler çok daha farklı veriler de elde edebilir. Fotoğrafları inceleyerek bile kişilik analizi yapmak mümkün. Araştırmanın derinliği, işe alınması planlanan adayın hangi pozisyon için değerlendirildiğine bağlıdır. Özellikle yönetici veya lider pozisyonunda değerlendirilen adaylar için ne kadar araştırma yapılsa azdır. Neticede bu kişiler, birçok çalışanın motivasyon kaynağı olacak. Olmalı!

Böyle önemli pozisyonlar için aday değerlendirmesi yaparken sosyal medyada başka nelere bakılabileceği hakkında küçük bir örnek vereyim:

adayın sosyal medya profili🚗 İşin gerektirdiği maaş, adayın beklentisi olan maaş ve önceki iş tecrübeleri, adayın ortalama yaşam standartlarını sergiliyor olmalı. Mesela, orta segment bir otomobil alabilme gücündeki adayın, milyon dolarlık spor araba ile çekilmiş fotoğrafını Facebook profilinde görmek sizce neyin işaretçisi olabilir?

🤑 Özellikle de şoför mahalline oturup, direksiyonun ortasındaki marka amblemini kadraja almak için özel poz vermiş birini hayal edin. Sosyal medyada bu tür pozlarla sık sık karşılaşıyor olmalısınız. Evet, ben de karşılaşıyorum. Tesadüf değildir ki bu tür paylaşımları yapan kişilerin genellikle eğitim seviyeleri düşük oluyor. Bu arada, eğitim dediğimde bazen akademik eğitim olarak algılanabiliyor. Hayır değil! Yalnızca akademik eğitimi kast etmiyorum. Kişinin kendini eğitmişlik seviyesini de kast ediyorum. Ben, bu tür davranışları şu şekilde yorumluyorum:

Kişinin, kendi vasıflarıyla toplumda arzu ettiği itibarı göremeyişini, kişilik özellikleriyle değil de sahip olduğu maddelerle kendini tamamlamaya çalışmasını işaret ediyor olabilir. Yani, fotoğraftaki direksiyonu görünen araç kendisinin bile olsa bu gerçek değişmiyor. Aynı şekilde görgüsüzlük belirtisi olarak da değerlendirilebilir.

Yine de ön yargılı olmamakta fayda var!

Buradan şu sonuç çıkmasın: Araba ile fotoğraf çekilmek veya fotoğrafta arabanın da görünüyor olması görgüsüzlüktür(!) Hayır, demek istediğim bu değildi.

Bu çok hassas bir değerlendirme konusudur. Görünen poz, tamamen doğal bir an fotoğrafı da olabilir. Belik de fotoğraftaki amaç, milyon dolarlık aracı vurgulamak değil de yalnızca anı paylaşmış olmaktır. Bunu az çok anlarsınız zaten. Gerekirse birkaç fotoğraf daha görüntülediğinizde her şey netleşir 😉

Araba örneğini, hatırlaması en kolay durum olduğu için paylaştım. Sosyal medyadaki paylaşımlardan yola çıkarak yapılabilecek birçok tahlil vardır.

ÖZETLE:

Bir zamanlar internette online olma durumuna “sanal ortam” deniliyordu. Halen daha “sanal” kelimesini kullananlar vardır. Aslında, internet gerçeğin ta kendisidir. O denli hayatımıza nüfus etmiş ve yaşamın bir parçası olmuştur. Dolayısıyla, dijital dünyadaki izlerimizden “sanal” şeklinde bahsetmek doğru olmasa gerek.

Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn gibi sosyal medya platformlarının en çok incelenen alanlar olduğunu hatırlatmak isterim. Özellikle LinkedIn, işverenlerin en sık incelediği sosyal medya platformudur.

Peki, sizin sosyal medya hesaplarınız mercek altına alınsa rahatsız olur muydunuz? İşverenin sosyal medya hesaplarınıza bakıyor olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Yorumlarınızı merakla bekliyorum. Aşağıdaki yorum alanında kolayca yorum yapabilirsiniz.

Bünyamin Kapıcıoğlu

14 Yorum
  1. Güzel bir yazı ancak muallakta kalabilecek noktalara değinmişsin. Naçizane sosyal medya hesaplarını incelenmesi hususunda herkese açık paylaşım yapanın saklayacak bir şeyi olmadığını düşündüğüm gibi iki uzmanının sosyal medya hesaplarını incelemesini etik bulmuyorum. Linkedin isimli sosyal ağ istisna adı üzerinde iş için oluşturulmuş bir hesap ki linkedin de günlük veya siyasi yorum yapanlar yani iş dışında paylaşımlarda bulunanlar aforoz edilir.

    İnsan iş hayatı ile özel hayatı arasında farklılık gösterir. Örneğin ben özel hayatımda mükemmel bir Türkçü olmaya gayret gösterirken iş hayatımda kimseye Türkçülük yapmam. Mesela özel hayatımda siyasetle iç içeyim ama iş arkadaşlarımın bir tanesi ile bile siyaset üzerine konuşmam. Yani demem o dur ki özel hayat iş hayatı ile alakalı bilgiler vermez.

    Ben özel hayatımda disiplinsiz biriyim ama iş konusunda mükemmel olmaya çalışırım. Evdeki çalışma masam darmadağınık ama iş yerindeki çalışma masam her zaman düzenlidir.

    Şahsen eğer birisi benim facebook profilime bakıp beni değerlendirmeye kalkarsa hataya düşer.

    Son zamanlarda yaşadığım bir durumdu. Bütün paylaşımları arkadaşlarımın arkadaşı olan birinin hesabını incelemek isteyen ik uzmanı arkadaşlarından birine istek gönderip kabul edildikten sonra incelemeye başlıyor.

    1. Merhaba Vural,

      Düşüncelerini paylaştığın için teşekkür ederim. Özel hayatındaki davranışların ile iş dünyasındaki davranışların elbette farklılık gösterir. Değerlendirmeyi yapan kişi de bunları göz önünde bulundurmalı ama seni tenzih ederek söylüyorum: Sosyal medyada saygısız olup iş hayatında saygılı olmak diye bir durum söz konusu olamaz bence. Olmamalı yani. Bu yüzden sosyal medyada diğer insanlarla olan iletişimin değerlendirilmeli. Görüşünün ne olduğu önemli değil; görüşünü nasıl, hangi üslupla savunduğun önemli. Yine de yazımda belirttiğim gibi: “Bu hassas bir değerlendirme konusudur ve ön yargılı olmamak gerekir” tabi ki.

  2. Yapılan yorum ve usluba göre değerlendirme yapabilir konusunda sizinle hem fikirim.

    Bazı paylaşımlarda paylaşılan fotoğraflarda yer bildirimlerinde , sosyal medya hesaplarında oldukları değil olmak istedikleri kişi imajını veriyor bu da cok dogru bilgi vermiyor gibi geliyor bana..

  3. Bence gayet dogal bi durum sosyal medya hesaplarinin incelenmesi kadar normal bi durum yoktur heralde ayrica neyi kimden sakliyabilirsin ki sosyal medyanin ozel hayatla ne alakası var yatak odası goruntulerini istemiyor kimse sizden ha sosyal medya hesaplarinda bunlari paylasmiyorsa tabi(yok daha neler😅)sonuc olarak toplum tarafindan kabul gormus ve kendisini fotograf ve yazili sekilde ifade ettiigi bir platform ve bir ik uzmani adayın kendisini nasil ifade ettigini en sosyal medya hesaplarindan fikir sahibi olabilir.ben olsam bende incelerim bu sayede is yerindeki uyumu zekasi iletisimi gibi esaslari olculeme firsatim olurdu ve daha faydali is alimlari yapmis olurdum bundan daha dogal bi durum yoktur heralde diye dusunuyorum.. Sahsen ben kendi adıma konusacak olursam sosyal medya hesaplarimin incelenmesinde hic sakinca gormem zaten sosyal medya yoneticisi olmak istedigim icin en iyi sekilde sosyal medya hesaplarimi yönetir etkilesim kurar ve gozlerine sokardim😅😅🖒

  4. Ideolojik siyasi ve dini paylaşımlarım beni işe alacak kişide nasıl bir etki bırakır? Beni çalışma tecrübeme göre mi yoksa yukarıda saydığım huduslara göre mi değerlendirecek? Izinliyken veya istirahatliyken paylaştıklarım karşıma olumsuz tepki olarak döner mi?

    Sorulabilecek soru çok. Insanları tanımak icin iyi bir yol ancak verilen tepkiler nasıl olacak muamma..

  5. bence doğru değil sonuçta kişilerin adına sahte hesaplar açılabiliyor. işte sosyal medayayı personel kullanmaz olur biter.

    1. Bu çok istisna bir örnek bence. Kaç kişinin sahte profili vardır ki? Ayrıca sahte profilleri şikayet ederek engellemek çoğu kez mümkün. Düşüncelerinizi paylaştığınız için teşekkür ederim.

  6. Bence adayın sosyal medya hesaplarını incelemek teknolojinin gelišmesinin bir nimeti olarak sayılmalı. Eğer şirket sahibi biri olsaydım işe girecek adayın potansiyelini farkedip onu sonuna kadar kullanmasına imkan vermek büyük bir şans bence ayrıca bünyamin hocam içimdeki isteğin beni yönetmesine izin verip blogçuluk alanında bir blog açtım ancak paragraflarım bana biraz kopuk gibi geliyor siz inceleyip bana dönüş yaparsanız sevinirim teşekkürler.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yeni yorumları e-posta aracılığıyla bana bildir. Ayrıca yorum yapmadan da abone olabilirsiniz.

Back To Top